|
Projekt - artykuły
|
 |
|
Finansowanie zrównoważonej przyszłości
(org. Financing sustainable futures)
Link do źródła zdjęcia: http://foeeurope.org/stand-Jogbhan-people-Liberia-060514
ARTYKUŁY
Co nam przeszkadza wyżywić świat?
Z globalnego raportu głodu na świecie sprzed ponad roku wynika, że ponad dwa miliardy ludzi głoduje lub jest niedożywionych. Choć skala problemu jest tak duża, liczba ta się nie zmniejsza, a wręcz przeciwnie – stale rośnie. Na świecie jest coraz więcej ludzi, szczególnie w krajach ubogich, takich których po prostu na nie stać na zakup żywności. Są jednak na świecie również kraje, w których spory odsetek społeczeństwa wyrzuca codziennie kilogramy jedzenia. Zjawisko to dotyczy większości ludzi, jednak w pewnych miejscach nasilone jest tak bardzo, że zmarnowane w danych rodzinach jedzenie mogłoby spokojnie wyżywić i nasycić kilka afrykańskich wiosek.
* * * *
Ludzie, siła, teraz - People, power, now!
W dniach 28 listopada – 3 grudnia w Lampung w Indonezji odbyło się Walne Zgromadzenie (Biennial General Meeting) Friends of the Earth International, którego nasza organizacja jest członkiem. W spotkaniu wzięło udział ponad 100 osób z 75 krajów i grup członkowskich z całego świata. Podczas spotkania omawiano prowadzone działania w ramach kampanii: sprawiedliwość klimatu i energia (Climate justice and Energy), sprawiedliwość ekonomiczna i neoliberalizm (Economic justice and resisting neoliberalism), suwerenność żywnościowa (Food sovereignty), leśnictwo i bioróżnorodność (Forests and biodiversity), obrona praw człowieka (Human rights defenders).
* * * *
Dwa bieguny rozwoju rolnictwa.
Rolnictwo to dział gospodarki, dostarczający płody rolne na rynek. Jest to jednocześnie sektor, który wywiera olbrzymi wpływ na środowisko, człowieka, jak i całe społeczności. Rozwój rolnictwa w XX w. w Europie i Stanach Zjednoczonych, początkowo miał chronić ludzi przed klęską nieurodzaju, a co za tym idzie głodu. Niestety, niekontrolowany społecznie, błędnie pojmowany rozwój rolnictwa, doprowadził do dominacji rolnictwa przemysłowego, którego głównym celem jest maksymalizacja zysków ze sprzedaży płodów rolnych. W tym systemie dąży się do ciągłego podnoszenia wydajności gospodarstw. Im większe uprawy, tym większe zapotrzebowanie na nawozy sztuczne, pestycydy, paliwa kopalne.
* * * *
Metale w Twoim telefonie
Prawie wszyscy posiadamy telefony komórkowe. Są nam coraz bardziej niezbędne, nie tylko pełnią
funkcję telefonu, mamy w nich wiele danych osobistych, ale również są naszą podręczną encyklopedią. Tak, bez telefonu trudno byłoby żyć, lecz niewielu z nas zdaje sobie sprawę, co jest
potrzebne do produkcji tych urządzeń. Kluczowymi surowcami są metale: cyna, tantal, wolfram i złoto. Wydobywamy je głównie w krajach Globalnego Południa, często na terenach objętych od wielu lat konfliktem. Wydawać by się mogło, że na świecie bogactwa naturalne są błogosławieństwem, szansą na dobrobyt ale nie akurat w tym przypadku.
* * * *
Rio Tinto na Madagaskarze: kopalnia niszczy
unikalną bioróżnorodność w przybrzeżnej
strefie Fort Dauphin
Rio Tinto to brytyjsko-australijska spółka z siedzibą w Londynie. Główna działalność to wydobycie na sześciu kontynentach rud żelaza, miedzi, boksytów, uranu i diamentów. W 2013 ich aktywa brutto były na poziomie 81 mld USD, a roczne dochody netto 3,7 mld USD, przy obrotach 54,6 mld USD. To sześciokrotnie więcej niż PKB Madagaskaru.
Po 20 latach przygotowań i negocjacji zawiązała się spółka do wydobycia ilmenitu (tlenek żelaza), gdzie udział państwa Madagaskar wynosi 20%, a Rio Tinto 80%. Prócz tego państwo zobowiązało się do pogłębienia portu Fort Dauphin , tak aby mogły przypływać okręty o dużym zanurzeniu, wybudowania drogi dojazdowej do kopalni i kamieniołomu.
* * * *
Ciemna strona finansów
Ciemna
strona finansów jest to francuski film dokumentalny wyemitowany przez
kanał Planete +. Film przedstawia w jaki sposób działają banki,
tłumaczy zawiłe zasady światowej ekonomii, które zmieniają się od
dziesięcioleci.
* * * *
Brudny zysk – czysty zysk.
Dnia
26.11.2015 r. w ramach projektu „Finansowanie zrównoważonej
przyszłości” odbyło się spotkanie ze studentami w CKS Mrowisko.
Spotkanie poprowadził Marcin Wojtalik członek Instytutu Globalnej
Odpowiedzialności z Warszawy. Prowadzący przedstawił prezentację pt.
„Brudny zysk – czysty zysk”, dotyczącą problemów jakie niesie ze sobą
globalizacja i w jaki sposób gospodarka światowa sprzyja bogaceniu się
bogaczy kosztem wyzysku najbiedniejszych.
Całe
spotkanie prowadzone było w formie dialogu pomiędzy studentami, a
prowadzącym. Studenci zainteresowali się tematyką i z chęcią brali
udział w rozmowie.
* * * *
TTIP koń trojański i puszka Pandory w jednym
TTIP
to umowa mająca ustanowić strefę wolnego handlu i partnerstwo
inwestycyjne pomiędzy USA i Unią Europejską. Pod pozorem równych praw
handlowych i swobodnej wymiany towarów i usług próbuje wprowadzić się
zapisy wprowadzające praktycznie niczym nieograniczoną swobodę
działania wielkich korporacji. Umowa opiera się na trzech błędnych
założeniach – nieograniczonej konsumpcji paliw kopalnych, ciągłego
wzrostu gospodarczego i organizacji gospodarki w oparciu wyłącznie o
zasadę konkurencyjności.
* * * *
Na czym zarabia mój bank?
Odpowiedź na pierwszy rzut oka wydaje się być prosta, ale czy rzeczywiście jest?
Banki zarabiają na obsłudze finansowej swoich klientów. Klienci
powierzają bankom swoje pieniądze, dzięki czemu mogą z nich korzystać w
dowolnym miejscu na świecie, płacić w
wygodny sposób za zakupy w sklepie i w Internecie, opłacać bieżące
rachunki za ogrzewanie czy gaz, są też w miarę spokojni, że pieniądze
są zdeponowane w bezpiecznym miejscu. Banki pobierają prowizje za
prowadzenie rachunków i czynności, które ułatwiają – nam - klientom
życie.
* * * *
Brudne pieniądze, krwawy zysk
Maria Staniszewska
„Wzrost ekonomiczny i rozwój biznesu musi być prowadzony
w sposób zrównoważony w najszerszym rozumieniu
tego słowa – ekonomicznym, społecznym i ekologicznym.
Inwestowanie i działalność biznesowa zawierać musi
korporacyjne zobowiązania do zrównoważonego rozwoju
i odpowiedzialności oraz spełniać najwyższe standardy
etyki biznesowej”
Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon
Jak
bardzo odeszliśmy od tego ideału, wystarczy tylko wychylić się poza
granice Unii Europejskiej i okazuje się, że zupełnie inne standardy
obowiązują inwestorów, tych samych którzy w Europie wyjątkowo dbają o
swoją opinię i udowadniają społeczne zaangażowanie.
* * * *
Finansjalizacja wody
Uwagi do dyskusji:
Przygotowane
przez Tancredi’ego Tarantino na potrzeby spotkania Finansjalizacja
Natury organizowanego przez Friends of the Earth International, które
odbyło się
25-28 maja 2014 roku w Paryżu
Komentarze prosimy nadsyłać na adres tarantino@recommon.org
Proces
finansjalizacji w ekonomii to akumulacja kapitału poprzez handel
walutami, ryzykiem i powiązanymi produktami, który staje się bardziej
opłacalny, a co gorsza – wyprzedza – obrót towarami i usługami.
* * * *
Zrozumienie finansjalizacji ziemi i jaka rola przypadnie
organizacjom społeczeństwa obywatelskiego
Uwagi do dyskusji:
Przygotowane
przez Giulię Franchi na potrzeby spotkania Finansjalizacja Natury
organizowanego przez Friends of the Earth International, które odbyło
się 25-28 maja 2014 roku w Paryżu
Komentarze prosimy nadsyłać na adres gfranchi@recommon.org
Na
przestrzeni minionych lat nastąpiła niezwykle szybka ekspansja
mechanizmów finansjalizacji dotycząca niemal wszystkich rynków
towarowych.
* * * *
Debata skupiająca się na finansjalizacji natury:
Trzy otwarte pytania dotyczące strategicznych działań społeczeństwa obywatelskiego
Uwagi do dyskusji:
Przygotowane przez Antonio Tricarico na potrzeby spotkania Finansjalizacja Natury organizowanego przez Friends of the Earth International, które odbyło się
25-28 maja 2014 roku w Paryżu
Komentarze prosimy nadsyłać na adres atricarico@recommon.org
* * * *
Finansowanie zrównoważonej przyszłości
W
listopadzie odbyły się dwa spotkania w ramach projektu „Finansowanie
zrównoważonej przyszłości”. Pierwsze spotkanie pt. Zrównoważone finanse
odbyło się w COK Perełka 18 listopada i dotyczyło nieuczciwych praktyk
dużych koncernów i instytucji finansowych, generujących zyski dla
siebie i swoich klientów kosztem społeczności lokalnych krajów
rozwijających się oraz przyrody. Przedstawione zostały przykłady
dewastacji lasów deszczowych pod uprawę palmy olejowej oraz soi.
* * * *
Finansjalizacja natury – przypadek wody
Emilia Ślimko
Woda
to jeden z najważniejszych zasobów naturalnych – potrzebujemy jej do
przeżycia, do produkcji rolnej i przemysłowej, do utrzymania
ekosystemów w równowadze. Finansjalizacja wody jako zasobu tym bardziej
budzi niepokój, jeśli zdamy sobie sprawę, że wody pitnej na ziemi jest
coraz mniej - w niektórych regionach świata stale jej brakuje, a w
niektórych będziemy odczuwać jej coraz większe braki (również w
Polsce).
* * * *
Rolnictwo na Sri Lance.
Jednym
z głównych źródeł dochodu na Sri Lance jest rolnictwo. Ponad 30%
ludności zajmuje się uprawą roli i czerpie z tego dochody. Co więcej
gospodarstwa nie są duże, przeciętnie 1,5 ha, lecz okres wegetacyjny
trwa cały rok, ponieważ w okresie braku opadów, działają od 2 000
lat doskonale zaprojektowane systemy irygacyjne.
Grunty orne i plantacje zajmują 29% powierzchni kraju, łąki i pastwiska
7%, lasy 32%, pozostała część to nieużytki; zróżnicowana struktura
gospodarstw rolnych: plantacyjne o powierzchni do kilkuset ha i małe,
drobnotowarowe poniżej 1 ha; 2/5 powierzchni upraw zajmują plantacje
herbaty (najlepsze gatunki w górach, na wysokości ok. 1200 m),
kauczukowca (pogórze i południowo-zachodnie wybrzeże) i palmy kokosowej
(wybrzeże południowe i zachodnie).
* * * *
Finansjalizacja natury – przypadek ziemi
Emilia Ślimko
W ostatnich latach, w których obserwujemy szybko wzrastającą ekspansję
finansjalizacji prawie wszystkich rynków towarowych i przekształcanie
podstawowych dóbr wspólnych w towary podlegające prawom rynkowym, coraz
więcej organizacji społeczeństwa obywatelskiego, zaniepokojonych tymi
trendami, angażuje się w zrozumienie tych procesów.
Istotą finansjalizacji jest nadanie nowej właściwości danemu towarowi –
staje się on obiektem handlu na poziomie globalnym, ponad barierami
rynków lokalnych, czyli na rynkach finansowych kierowanych przez
różnorodne instrumenty finansowe, w tym instrumenty pochodne. Na
rynkach tych sfera finansowa przeważa nad sferą gospodarki realnej,
przez co towary są bardzo łatwo i szybko zbywalne, stając się
szczególną klasą aktywów.
* * * *
Finansjalizacja natury – o co w tym chodzi i co jest nie tak?
Emilia Ślimko
W ostatnich kilku latach organizacje społeczeństwa obywatelskiego
mierzą się ze zrozumieniem zjawiska finansjalizacji natury. Dzieje się
to szczególnie w kontekście szukania przyczyn i rozwiązań kryzysów
ekonomicznych, dotykających zglobalizowany świat. Kryzysy te odkrywają
siatkę wzajemnych powiązań między różnymi sferami życia publicznego i
wyraźnie łączą się z innymi kryzysami – środowiskowymi, społecznymi
oraz kulturowymi. Samo pojęcie „finansjalizacja” pojawiło się wąskich
kręgach akademickich i w obiegu narracji społeczeństwa obywatelskiego
od momentu wybuchu kryzysu finansowego w 2007 r.
Projekt realizowany w ramach sieci:
Projekt dofinansowany ze środków UE
|
|
|
|
